نوشته : نیکول برنه
ترجمه : سینا آزری
گاهی اوقات یک اثر به وجود می آید که به ما
اطمینان دهد درمورد قابلیت های سینما درهرجبهه ی مبارزه وهمچنین دستیابی به کلیات باورنکردنی آن : رادیکالیسم فرمال، مقتضیات عملگرا بودن و استقلال تفکربرانگیز. کار جان جیانویتو نه تنها این
مطلوب را بدست می آورد بلکه به طورمداوم مداخلاتش را دراین زمینه با ایجاد مکان
های اعتراضی، ازطریق فیلم هایش، درباره ی امپریالیسم درکشورش شدت می بخشد. "
دریک قتل عام هیچ مکان مناسبی برای ایستادن وجود ندارد " لئونارد کوهن دریکی
ازآهنگ هایش به نام " کاپیتان "می گوید. زندگی کردن،مثلاً برای خودم،
دریک جامعه نظامی که یکی ازمتجاوزترین ها دراین سیاره است،که مجبورمی کندهرفردی،
مسئولیت هایش را نسبت به عملکرد دولت درجهت کارهایی که درخانه و از لحاظ بین المللی
انجام می دهد، مورد سنجش قراردهد، بی طرفی یک گزینه نیست..
درس تاریخ
با شروع اولین ویدیو مقاله اش ،به قول جیان
ویتو، پتانسیل سینما درمبارزه اش برضد ظلم وستم سازمان یافته، واقع
شده است. "schooldeath " فیلم کوتاه سوپر8 ،نیمه – سورئالیستی به جهت به دست آوردن چشم
اندازی ازاعتراضات پیش رو، وانسداد مدیریت دولتی، آموزشی درطول دوران تحصیل من
درنهاد نظامی یهودی درمنهتن" ساخته شده است. درفرمی شبیه فیلم های
الکساندرمکندریک، ریچارد لیکاک و دن لوی؛ خواننده ی پرشوروحرارت بکت، ویتراک و
جویس: جیان ویتو هنوزهم مدعی است که تأثیرات اصلی را برکارهای او، فیلم های ژان
اوستاش و فیلیپ گرل گذاشته اند. اما آندری تارکوفسکی است که او کتابی را درباره اش
درسال 2006 می نویسد . از 1978 ( رویکرد مستقیم ) تا 2001 ( آهنگ های دیوانه کننده ی فرناندو حسین )، جیان ویتو تجربه ها و ساختارهای سبکی خود را گسترش می دهد،
ازمستند گرفته تا داستانی، کارهای فردی تا آن کارهای گروهی ( نشانی ناشناخته،
1986)، آن مانیفیستی که ازطریق مونتاژ موازی خشم مالیخولیایی اورا درمورد وضعیت
جهان بیان می کند ( گل درد 1983، چیزی که هیچ کس ندید 1990 ) .ایالات متحده به
عنوان یک سرزمین نامساعد، خالی ازسکنه وویرانه ظاهرمی شود، نقطه ای که اخلاقیات
درآواری ازسنگ ها فروافتاده و درحال تبدیل شدن به آواری ازبتون درpuncture
wounds (2002)
می شود. یا جایی که 11 سپتامبر در آمریکا با رخدادی درشیلی مقایسه شده، یا چگونگی
احساسات درلحظه ای نظیربازگشت ازعراق وبودن درنیومکزیکو درفیلم " آهنگ های
دیوانه کننده ی فرناندوحسین ".
در2007 با آمیزه ی تأثیراتی از" چنان دور،
چنین دیر" ژان ماری اشتراب ودانیل اولیه ( 1982 )، به همراه هوارد زین، مستند " انگیزه سود و زمزمه باد" سرود تصویری محکمی است درباره ی تاریخ مبارزات آزادی بخش درخاک
آمریکا: ازمقاومت های بومی، محلی گرفته تا مانیفست علیه جنگ عراق. بعدازآن، جیان
ویتو به مدت 4 سال، خودش را وقف زمینه های بصری قابل ملاحظه ای می کند:"
انتقاد ازارتش آمریکا با توجه به آلودگی
های سمی دراطراف یک پایگاه قدیمی آمریکایی درفیلیپین ( بزرگترین تأسیسات برون مرزی
قبل ازعراق ). بنابراین ( مستند بعدی او ) vaper trail (2010) به وجود آمد که درامتداد
وبسیار رادیکال تراز" درس های تاریخ " انگیزه سود (مستند قبلی او)
ودرنهایت درتکمیل فیلم دیگری به نام بیداری ( سوبیک ) درباره ی پایگاه دریایی
سوبیک است. درهمین حین، جیان ویتو پروژه ی
دیگری را آغازکرد، واین بارفیلم، یک کارگروهی است: مستند " دورازافغانستان
" یک بررسی انتقادی است از ده سال تهاجم آمریکا وتلفات انسانی،زیست محیطی
واقتصادی آن. همچون کریس مارکر در1967 که تعدادی ازکارگردانان را برای ساختن فیلم
" دور از ویتنام " به دورهم جمع کرد، جیان ویتو هم تعدادی ازفیلمسازان
فعال توانمند ازنسل ها وکشورهای مختلف را کنارهم جمع کرد: تراویس ویاکرسون، جون لاست، میندا
مارتین، سون می- یو. فیلم تا حدودی با بودجه ی جمعی تأمین شده و برای چند هفته
در" نسخه اکتبر" ( تدوین شده تا ماه اکتبر) درون اینترنت منتشرشده، نقاط
قوت مستند " دورازافغانستان " ازقدرت اسناد، بازتاب ها، متن توصیفی،
تخیل، واعتقاد راسخی است که برخلاف شواهد ناامیدکننده ی رخدادهای اتفاق افتاده و
بی عدالتی های نهادینه شده درعراق است : مبارزه علیه " مصونیت امپریالیستی
".
آماده باش ( درحالت هشدار)
استقرار تاریخ، انتقال، ومداخله : این سه
عملکرد، زمانی که درفیلم هایش استفاده شده، برتری جیان ویتو نمایان می شود.
درکنارفیلم سازی، جیان ویتو برنامه نویس آرشیوفیلم هاروارد، پروفسوربخش مدیریت و
تولید دانشگاه ماساچوست ویک منتقد فیلم بود. که بیان کننده این مطلب است که جیان
ویتو زمانی که یک تصویر را خلق می کند، به خوبی می داند که درچه زمینه ای ایجاد
شده، چه چیزی را مجسم کرده و چه منابع اجتماعی وهنری می تواند بیشترین تأثیرات را
برروی آن بگذارد. " صحبت کردن درباره سیاست، برای من، به معنای سخن گفتن است
درباره ی سیاست تصاویر".
معمولاً کلاسم " سینما وتغییراجتماعی
" را با معرفی کتاب انحصاررسانه نوشته ی بن باگدیکیان، که اولین باردر1982
منتشرشده، شروع می کنم. باگدیکیان پیامدهایی ناشی ازکنترل رسانه ای 50 فیلم را
مورد توجه قرارمی دهد. درآخرین ویرایش کتاب، اوتوضیح می دهد که 5 توده به هم فشرده
ی بزرگ رسانه راکنترل می کند:تایم – وارنر،داینس (daines)،بنگاه
خبررسانی مورداخ(mordach’s news corporation) . ویاکم (viacom) و برتلزمن (bertelsman) آلمانی. یکی
دیگرهم مطمئناً جنرال الکتریک است. چه چیزی به آن ها تعلق دارد؟ تمام شبکه های سخن
پراکنی تلویزیون، تمام استدیوهای هالیوود،
4 تا از5 کمپانی بزرگ که 90 درصد
محصولات موسیقی را درآمریکا به فروش می رسانند، اکثریت تلویزیون های کابلی
وغیره.عدم به رسمیت شناختن این امر به عنوان بزرگترین مانع دریافت،تمام تجربه های
ما از واقعیت را محدود می کند. آن چیزی که نشانه ای است بر " موفقیت "
آن ها. درنبرد شدید بین رسانه ی آزاد و
این توده های به هم فشرده ی بزرگ، وبرخلاف مباحثاتی درباب بیهودگی هنر، جیان ویتو،
با دقت جایگاه مسئولیت های سینما را تعیین می کند: با فرا خواندن " تفکرات
سازنده ( مولد ) " حافظه ی مبارزات
را ( درتاریخ ) انتقال می دهد، شجاعت مبارزان این راه را تقویت می کند، واین
گفتمان وبحث را زنده نگه می دارد." اگرفیلم ها ناتوان ازایجاد هرگونه
تغییرهستند، چرا بسیاری ازفیلم ها دربسیاری ازکشورها توقیف و سانسور شده اند؟ چرا
تلاش های بسیاری درجهت توقف تولید نمک هربرت جی.بیجرمن (1954 ) درهریک ازمراحل
مختلف وجود داشت؟ چرا ریموند گلیزر " ناپدید شد" ؟ چرا جعفر پناهی
درخانه اش زندانی وتحت نظارت است ؟ چرا فیلمسازتبتی dhondub wangehen زندانی و شکنجه شد؟" این اپیزود
جیان ویتو درفیلم " دورازافغانستان " در روح و روان من جاریست: جغد مینروا ، درشب وروز پروازنمی کند، او فقط
دریک مکان می ماند: هوشیار( درحالت آماده باش ) وتسلیم ناشدنی.
............................................................................................................................
این مقاله در ابتدا در مجله کایه دو سینما شماره ی ماه مارچ انتشار یافته است . این ترجمه بر اساس متن ترجمه ی انگلیسی آن از این سایت می باشد .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر